El fin de la eternidad

Novela de ciencia ficción de Isaac Asimov, autor do que xa falamos noutro post. Escrita en 1955, desenvolve un dos tópicos máis atractivos e repetidos na literatura deste xénero: as viaxes a través do tempo. cómpre aclarar que as viaxes no tempo propiamente ditas, están descartadas pola mecánica relativista actual, únicamente sería posible un avance no tempo cara ao futuro, pero sen retorno.

Sen embargo, na literatura, esto é perfectamente normal. Xa Lewis Carrol en "Alicia a través do espello" en 1871, imaxinaba unha personaxe que vivía o tempo "ao revés". Na ciencia ficción, pode que o antecedente máis importante sexa "A máquina do tempo" de H.G. Wells de 1895, (do que temos comentado "A guerra dos mundos")

"O fin da eternidade" plantexa como no século 24 descúbrense os fundamentos das viaxes no tempo, e, no século 27, establécese "A Eternidade" unha especie de organización paralela e ao marxe da sociedade "temporal" normal, que viaxa libremente entre os séculos 27 e 150.000. O obxectivo inicial de dita organización era o comercio: proveer a un século dos suministros (alimentos, mediciñas, equipos) dos que é deficitario, procedentes de outro século no que hay excedentes. Pronto evolucionan para dedicarse máis ben a outra función: os "cambios de realidade". Introducindo modificacións nos feitos dun momento determinado, poden producir que, por exemplo, se evite unha guerra ou unha epidemia, etc.

A "Eternidade" é unha sociedade hermética, rexida polos seus propios membros, ao marxe da sociedade e composta solo por homes. As mulleres son contratadas moi escasamente e para tarefas como cociñar, lavar e limpar. Precisamente, unha muller é o desencadenante do "problema" que da lugar aos acontecementos da novela. Non cabe dúbida que Asimov é un home do seu tempo.

Por outra banda, o lector do século XXI lerá cunha sonrisa certas desastrosas "prediccións" de Asimov. Dispoñendo a "Eternidade" de toda a tecnoloxía de toda a historia da humanidade, o último en mensaxería é o correo... neumático, a información gárdase en... microfilms, os programas de ordenador escríbense e imprímense en... tarxetas perforadas. Eso sí, dispoñen do máis avanzado supercomputador, o Computaplex, na sede central da organización.

A pesar desto, a trama é apaixoante, moi ben fiada e cun desenlace sorprendente. Pero, sobre todo, move á reflexión sobre a lexitimidade desta especie de supergoberno, as paradoxas dos cambios na realidade e das viaxes no tempo, e, en fin, o exercicio da libertade humana.

Disponible na biblioteca do IES de Teis.

El viento del sol

O vento do sol é un conxunto de relatos breves escritos por Arthur C. Clarke entre 1961 e 1971.

Arthur Charles Clarke naceu en 1917 en Inglaterra. En 1956 trasladouse á illa de Sri Lanka (Ceilán) onde faleceu en 2008.

Tivo unha sólida formación científica: estudou matemáticas e física en Londres, especializándose en astronáutica. Unha publicación científica súa, dos anos 40, senta as bases para a colocación de satélites artificiais en órbita xeoestacionaria. Dita órbita chámase Órbita Clarke. Como novelista de ciencia ficción, a súa novela máis célebre é 2001: Unha odisea espacial. Tamén é coñecida a afirmación chamada "Terceira lei de Clarke": Toda tecnoloxía suficientemente avanzada é indistinguible da maxia".

A década dos anos sesenta do século XX foi moi fructífera en avances científicos, sobre todo en física e química básicas e aplicadas. É a década das viaxes espaciais. Arthur Clarke ás veces inspirase en recentes descubrimentos e ás veces os anticipa.

Algúns destes relatos son os seguintes:

"O alimento dos deuses", o problema da alimentación no futuro, serve para prantexar os límites éticos á innovación científica, con un certo tono de humor británico.

"O vento do sol", que da título a todo o libro, narra unha regata (ao mesmo tempo frenética e maxestuosa) de naves que aproveitan este "vento" descrito na década anterior a partir da observación das colas dos cometas.

"O Segredo" narra como os científicos tratan de manter en segredo certo descubrimento crucial.

"A última orde" propón o final da guerra fría entre os Estados Unidos de América e a Unión Soviética, que entón estaba nunha fase máis ben "quente" coa carreira espacial entre ámbalas dúas potencias. Neste relato declarouse unha guerra nuclear...

O estilo narrativo de Clarke é "tranquilo" por así dicir. Se un imaxina os relatos en imaxes, temos unha película na que pasan moitas cousas pero non hai os típicos golpes de efecto acompañados de ruídos (¡tachán!), senón que a narración evoluciona seguindo unha secuencia de acontecementos.

Clarke, como outros autores de ciencia ficción, foi moi agudo predecindo posibilidades científicas e desenvolvemento tecnolóxico, pero non tanto en outras cuestións máis "sociais":

No primeiro relato, o protagonista fala diante do Congreso de algún estado no futuro. Todos os congresistas son ... homes. Non hai nin rastro de nada parecido a Internet, salvo en certo sentido limitado en "Marque F de Frankenstein". Pero, de tódolos xeitos, son relatos moi entretidos.

¡Ollo!, na edición que teño eu, cométense algúns erros de traducción: cada vez que di "billón", quere dicir "mil millóns". Xa sabedes que o termo "billion" en inglés non equivale ao noso billón.